Çfarë janë antibiotikët?
Antibiotikët janë medikamente që përdoren për të trajtuar infeksionet bakteriale. Ekzistojnë shumë lloje të ndryshme të antibiotikëve. Është e rëndësishme që mjeku të zgjedhë llojin e duhur të antibiotikut për të qenë efektiv kundër bakterit që shkakton sëmundjen. Ndonjëherë, mjeku mund të përshkruajë një kombinim të antibiotikëve të ndryshëm.
Antibiotikë me spektër të ngushtë
Antibiotikët me spektër të ngushtë veprojnë në një numër të kufizuar bakteresh. Mjeku duhet gjithmonë të zgjedhë antibiotikë me spektër të ngushtë kur është e mundur.
Antibiotikë me spektër të gjerë
Antibiotikët me spektër të gjerë veprojnë ndaj shumë llojeve të baktereve. Nëse jeni shumë i sëmurë dhe nuk është e qartë cilat baktere janë shkaktari, mund të jetë e nevojshme të përdoren antibiotikë me spektër të gjerë.
Antibiotikët me spektër të gjerë përdoren vetëm kur është absolutisht e nevojshme, pasi ato ndikojnë edhe në bakteret e dobishme që kemi në trup, si në lëkurë, zorrë dhe mukozë. Kjo mund të krijojë kushte për baktere dhe kërpudha të dëmshme, duke shkaktuar probleme si diarre ose infeksione kërpudhore. Për më tepër, përdorimi i antibiotikëve me spektër të gjerë rrit rrezikun e zhvillimit të rezistencës ndaj antibiotikëve. Fatkeqësisht, në Kosovë antibiotikët me spektër të gjerë përdoren shpesh pa nevojë, duke rritur rezistencën bakteriale dhe duke ulur efektivitetin e trajtimeve në të ardhmen.
Antibiotikët nuk veprojnë ndaj viruseve. Shumë infeksione të zakonshme, si për shembull ftohja, shkaktohen nga viruset dhe nuk duhet të trajtohen me antibiotikë.
Çfarë është rezistenca ndaj antibiotikëve?
Rezistenca ndaj antibiotikëve nënkupton që bakteret bëhen të qëndrueshme ndaj antibiotikëve, duke e bërë trajtimin e tyre shumë të vështirë dhe, në disa raste, të rrezikshëm për jetën.
Pse është e rëndësishme të parandalohet rezistenca ndaj antibiotikëve?
Një e ardhme pa antibiotikë efektivë përbën një kërcënim për mjekësinë moderne. Për shembull, ndërhyrjet kirurgjikale, trajtimet e kancerit dhe transplantet mund të bëhen të pamundura pa antibiotikë efektivë.
Këto janë disa masa që ndihmojnë në parandalimin e rezistencës ndaj antibiotikëve:
- Përdorni antibiotikë vetëm kur është e nevojshme dhe vetëm pas përshkrimit nga mjeku
- Ndiqni me kujdes udhëzimet e mjekut dhe farmacistit kur përdorni antibiotikë.
- Mos përdorni antibiotikë të mbetur nga një trajtim i mëparshëm.
- Lani duart shpesh dhe merrni vaksinat e rekomanduara për të parandaluar infeksionet.
Antibiotikët për fëmijët
Infeksionet e rrugëve të frymëmarrjes janë arsyeja më e zakonshme përse fëmijët marrin antibiotikë. Shumica e këtyre infeksioneve shkaktohen nga viruse që trupi i lufton zakonisht vetë. Antibiotikët nuk kanë efekt ndaj viruseve dhe as nuk lehtësojnë simptomat e fëmijës. Fëmijët nën moshën pesë vjeç janë grupi që merr më shpesh antibiotikë, kryesisht për trajtimin e infeksioneve të rrugëve të frymëmarrjes. Për të ruajtur efektivitetin e antibiotikëve si medikamente, është thelbësore që t’u jepen fëmijëve vetëm kur është absolutisht e nevojshme.
Ruajtja e efektivitetit të antibiotikëve është përgjegjësi e përbashkët!
